از لزوم استفاده ظرفیت دانش‌بنیان‌ها تا تغییر ساختار‌های برنامه‌نویسی برای تحقق برنامه هفتم توسعه

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، سیزدهمین نشست خانه گفتگو عصر روز دوشنبه ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با حضور، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، برخی نمایندگان مجلس و اعضای هیئت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد. 

تحقق چرخش تحولی در گروی تغییر ساختار‌های برنامه نویسی 

عیسی وند، عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب در این برنامه گفت: وقتی در کشوری اجماعی روی کلمه توسعه وجود ندارد، چگونه برای آن برنامه هفتم «توسعه» بنویسیم و اجرایی کنیم؟ سند توسعه بیشتر شبیه سند تخیلی است و در شاخص‌های آن ذکر شده که ایران تا سال ۱۴۰۶ به رشد اقتصادی ۸ درصد و تورم تک رقمی می‌رسد که در حال حاضر رشد اقتصادی کشور ۱.۸ است که برای سال ۲۰۲۴ آن را ۲ درصد پیش بینی کرده ایم و همچنین گفته شده که تا پایان سال ۱۴۰۶ میزان رشد اشتعال به ۱۰ درصد می‌رسد، با کدام بودجه و امکانات و سرمایه می‌توانیم این امر را محقق سازیم؟ چرخش تحولی محقق نمی‌شود مگر اینکه بسیاری از ساختار‌ها دربرنامه نویسی تغییر کند، ابعاد دولت همیشه بزرگ است به همین علت اداره کردن آن سخت است. 
 
تا نظام اداری درست نشود توسعه محقق نمی‌شود! / شرط بزرگ توسعه ایجاد سوال است

در ادامه، رضا رحیمی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: سالهاست که در اتاق استادان راجب موضوعات مختلف تنها فکر می‌کنیم، اما آنچه که در ذهن یک فرد است در ذهن فرد دیگری به راحتی منتقل نمی‌شود، بر اساس جایگاه انسان‌ها حرف هایشان را گوش می‌دهیم نه اینکه چه چیزی می‌گویند. قشنگ‌ترین واژه جهان «ربط» است و در مملکت ما مسائل و تصمیم گیری‌ها در زمینه بازار به پول، بانک به نظام حقوقی، نظام حقوقی به نظام مدیریت و ... به هم ربط ندارند و از بی ربطی ربط بیرون نمی‌آید. بنابراین تا نظام اداری درست نشود توسعه شکل نمی‌گیرد چراکه در ربط است که توسعه و صادرات و بهره بری شکل می‌گیرد و سالهاست که خبری از بهره برداری نیست، شرط بزرگ توسعه «ایجاد سوال» است. امروزه نماد یک جامعه اخلاق است و جامعه‌ای که صادق نیست و عصبی است به توسعه نمی‌رسد و نخواهد رسید. 

لزوم استفاده از ظرفیت دانش بنیان‌ها در تدوین برنامه هفتم توسعه 

در ادامه، آرزو اسلامی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی افزود: با وجود نقاط ضعف برنامه‌ها، نقاط قوت برنامه‌ها را نمی‌بینیم و بررسی‌ها از خبرگزاری‌های ضد ایران نشان می‌دهد که آن‌ها از حضور رئیس جمهور ایران به کشور‌های آمریکای لاتین و ونزوئلا خشمگین هستند، در خیلی موارد رتبه یک منطقه را کسب کرده ایم بنابراین باید در ابتدا مسیر را هدفگذاری کنیم تا به مقصد برسیم و از ظرفیت و توانمندی شرکت‌های دانش بنیان در توسعه و پیشرفت کشور استفاده کنیم؛ اگر نقاط قوت و ضعف را برای اجرایی و عملی سازی برنامه‌ها کنار یکدیگر قرار دهیم به نتایج مثبت می‌رسیم. 

جایی که منافع دولت وجود داشته باشد مشکلی از ورود غربی‌ها نداریم! 

در ادامه، امینی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: برنامه هفتم توسعه یک سال با تاخیر به مجلس رسید، اگر قرار است برنامه‌ای شکل بگیرد در اول سال باید مقدمات آن شکل بگیرد، بیش از دو سال است که از زمان تدوین عقب مانده ایم و در مقدمه و بخش طراحی بودجه یعنی رشد اقتصادی ۸ درصدی و ... تکرار برنامه‌های قبلی است. به سراغ حل برخی مشکلات اساسی نمی‌رویم، پس چه زمانی قرار است آن‌ها را رفع کنیم؟ در یک گزارشی، ۸۴ درصد کسبه کشور کمتر از ۱۶ میلیون تومان مالیات پرداخت می‌کنند، اما جمع امروز با درآمد ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومانی بیش از ۲۰ میلیون تومان مالیات پرداخت می‌کنند، پس چه زمانی این موضوع باید حل شود؟ از واژه «توسعه» نباید ترسید؛ چرا که پیشرفت همه جانبه را رقم می‌زند. جایی که منافع دولت مطرح باشد مشکلی از ورود برخی افراد غربی نداریم.

یکی از مشکلات کشور در تدوین برنامه‌های توسعه اعلام بالای نرخ رشد اقتصادی و تحقق نیافتن آن است

در ادامه، علی سانح عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تاکید کرد: تصویر امیدآفرین از آینده ایران به عملکرد امیدآفرین بر می‌گردد و تا زمانی که این علمکرد وجود نداشته باشد چگونه می‌توانیم امیدآفرینی را به وجود آوریم؟ باید به دنیا قدرت خود را نشان دهیم. اینکه مسئولان از پیوند حکمرانی با سنت‌های الهی و تحولات جهانی صحبت می‌کنند باید گفت که سنت‌های الهی در کتاب قرآن وجود دارد؛ بنابراین این پیوند را داریم، اما به آن توجه نمی‌کنیم. یکی از اشکالات اساسی در تدوین برنامه‌های کشور اعلام آمار رشد بالاست، برای مثال رشد اقتصادی ۱.۸ درصدی را می‌خواهیم به ۱۲ درصد برسانیم، در صورتی که با این روش به جایی نمی‌رسیم، راه درست این است که رشد ۲ درصدی را درنظر بگیریم تا در زمان پایان برنامه توسعه به پیشرفت چند برابری رسیده باشیم نه اینکه مخالف آن جواب بگیریم.

تدوین برنامه‌های توسعه باید عدالت را برای همه جامعه محقق کند

در ادامه، رشاد عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در جامعه اسلامی عدالت همراه توسعه است و تنظیم برنامه‌های توسعه از منظر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باید برای افراد جامعه عدالت را به دنبال بیاورد؛ بنابراین تببین گفتمان عدالت و توسعه باعث تصویب برنامه‌های کشور می‌شود. 

توسعه یافتگی با بی نظمی محقق نمی‌شود

در ادامه، اکبری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: توسعه نیافتگی یعنی اینکه در تدوین برنامه‌های خود مدیریت زمان نداریم و اصول برنامه نویسی در برنامه‌ها به درستی رعایت نشده است و این نشان می‌دهد که دولت‌ها یا بلد نیستند یا نمی‌خواهند. سیاست‌های کلان کشور و برنامه‌های تنظیمی فعلی دچار ایرادات جدی است و نظام حکمرانی هم تا حد زیادی ناکارآمد است، برنامه‌های بکارگرفته شده در برنامه هفتم توسعه مبهم است و دولت باید ظرف دو هفته آن را اصلاح کنند، سوال این است که چگونه می‌تواند در این زمان کم آنها را برطرف کند؛ بنابراین توسعه یافتگی با بی نظمی تحقق نمی‌یابد. 

لزوم طراحی مکانیزم ماشه برای تحقق برنامه هفتم توسعه 

در ادامه، مهاجری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: به گفته رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس هر زمانی که کار را به مردم رساندیم برنده شده ایم. مسئله خرد جمعی و خرد نخبگانی با مسائل مرکز پژوهش‌های مجلس متفاوت است و همین عامل باعث شده تا نتوانید مردم را با خود همراه کنید. هر برنامه کشور ۲۵ درصد تحقق یافته است و هر ۴ برنامه یک چشم انداز می‌شود، سوال این است که آیا در سال ۱۴۰۴ چشم انداز کشور تحقق می‌یابد؟ باید گفت که ۲۵ درصد چشم انداز‌ها هم تحقق نمی‌یابند. نمی‌توان برنامه‌ای نوشت که به سند چشم انداز نرسند، خواهشمندم مکانیزم ماشه در مرکز پژوهش‌های مجلس برای برنامه هفتم توسعه طراحی کنید، یعنی هر موقع برنامه از ریل خارج شد ماشه کشیده شود و اگر برنامه‌ای قدرت پیشروی ندارد جلوی آن گرفته شود. 

برای استفاده از نظرات متخصصان در مجلس باید مطابق برنامه‌ها تصمیم گیری شود

در ادامه، رستمی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال بیان کرد: ساختار‌های کشور در مرکز تصمیم گیری یعنی مجلس معیوب هستند، مرکز پژوهش ها، مشاوران، دانشگاه ها، کمیسیون‌ها و ... در برنامه‌های توسعه دوره‌های گذشته نظر داده اند، در حال حاضر ساختار و ترکیب‌ها دچار مشکل هستند و در خیلی از موارد ماده‌ها بدون مطالعه عمیق حذف می‌شوند و این یکی از مشکلات جدی است؛ بنابراین پیشنهاد اصلی واساسی برای استفاده از نظر متخصصان در مجلس این است تصمیم گیری‌ها مطابق برنامه ریزی‌ها باشند، قبل از انقلاب ۵۰ هزار دانشجو و هم اکنون 3 میلیون دانشجو در ایران تحصیل می‌کنند، قبل از انقلاب مقالات isi به عنوان مرجع ۳۰۰ عدد بوده و در حال حاضر بالای ۱۰۰۰ مقاله است که تمام این موارد جزو شاخص‌های توسعه است و افتخاری برای کشور به حساب می‌آید. 

تاخیر دو ساله دولت در نوشتن برنامه هفتم توسعه یعنی اینکه 

در ادامه، هاشمی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس گفت: مهم‌ترین چالش کشور بحث زیست محیطی و کم آبی است که در مباحث برنامه‌ای باید مورد توجه قرار بگیرد و نباید چشممان را روی فساد اداری ببندیم. چالشهای سو مدیریت، عقب ماندگی از برنامه‌های قبلی، آمایش سرزمینی و فرار مغز‌ها از معضلات ماست که هیچ کدام این موارد در برنامه هفتم توسعه دیده نشده است و هم اکنون با پدیده وحشتناک زایش پول مواجه هستیم؛ بنابراین چگونه باید دولت را مدیریت کرد تا پول اضافی چاپ نکند؟ تا زمانی که این معضل‌ها رفع نشوند، نمی‌توانیم مشکلات اقتصادی را حل کنیم. وقتی که دولت با یک تا دو سال تاخیر قصد نوشتن برنامه هفتم توسعه را دارد، یعنی نگاه برنامه نویسی ندارد و هر زمانی که به دموکراسی و مردم سالاری اهمیت داده ایم به برنامه‌های موفقی رسیده ایم و بهترین برنامه‌های کشور از سال ۷۶ تا سال ۸۴ بوده است. 

ارتباط قوی صنعت و دانشگاه؛ لازمه تحقق برنامه هفتم توسعه

در ادامه، مرتضی یاراحمدی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: ارتباط صنعت با دانشگاه بحث مهم در زمینه تحقق برنامه هفتم توسعه کشور است و باید نیرو‌های حرفه‌ای و مهارتی وارد صنعت شوند تا ارتباط دو سویه حفط شود و در زمینه ارتباطات بین المللی هم قوی باشیم تا به موفقیت برسیم.

استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهیان در مرکز پژوهش‌های مجلس 

در ادامه، بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس بیان کرد: بحث پیشرفت و توسعه پروژه ملی است و اگر در توسعه موفق نشده ایم به این دلیل است که نتوانسته ایم به پروژه ملی دست یابیم. در مرکز پژوهش‌ها به شدت در حال توسعه فعالیت‌ها هستیم و فراخوان عمومی جذب نیرو در مرکز پژوهش‌ها را اعلام عمومی کرده ایم، سال گذشته ۵ هزار داوطلب شرکت کردند و در نهایت ۲۰۲ نفر انتخاب شدند و در این زمینه نوآوری باز را انجام داده ام و اندیشکده‌های حکمرانی و قانونگذاری استانی را راه اندازی کرده ایم که دارای ۳ ضلع با مشارکت دانشگاه آزاد، وزارت بهداشت و وزارت علوم است و هر کدام در شورای حکمرانی نماینده دارند تا از نظرات دانشگاهیان استفاده کنیم. ۳ هزار نخبه در خانه خلاق و نوآوری مرکز پژوهش‌های مجلس در رویداد‌ها درگیر مسائل حکمرانی شده اند. دوره اول مدرسه حکمرانی در ابتدای تیر برگزار می‌شود که ۲۱۰ نفر ثبت نام کرده اند و ۱۰۰ نفر آموزش می‌بینند؛ بنابراین حکمرانی در حال آموزش است و ابداع فناوری نرم در مرکز پژوهش‌ها برای اولین بار تحت عنوان پیوست عدالت را طراحی کردیم و به نتایج خوبی دست یافتیم.